Het initiatiefrecht

Nieuwe regeling voor de aanwijzing van burgemeester en schepenen

Na de gemeenteraadsverkiezingen krijgt de kandidaat met de meeste naamstemmen van de grootste lijst als eerste het initiatiefrecht om een meerderheid te vormen. Dit initiatiefrecht heeft als doel een gezamenlijke akte van voordracht voor schepenen in te dienen. De verkozene krijgt hiervoor een termijn van 14 dagen, die begint op de dag na de bekendmaking van het proces-verbaal van de verkiezingen. Als de kandidaat niet binnen deze termijn slaagt, gaat het initiatiefrecht over naar de kandidaat met de meeste stemmen van de tweede grootste lijst, en zo verder. Deze procedure volgt een vooraf vastgelegde cascadestructuur.

Het initiatiefrecht eindigt zodra een meerderheid gevormd is, of wanneer alle kandidaten hun recht hebben uitgeput. Daarnaast kan een kandidaat afstand doen van dit recht via een officiële verklaring. De algemeen directeur maakt de voortgang en het einde van het initiatiefrecht bekend via de website van het lokaal bestuur.

De nieuwe regeling bepaalt ook dat de verkozene met de meeste naamstemmen van de grootste coalitiefractie automatisch burgemeester wordt. Deze persoon legt de eed af tijdens de installatievergadering, waarna de gemeenteraad de Vlaamse Regering op de hoogte brengt om het benoemingsproces te starten. De gemeenteraad heeft niet langer de bevoegdheid om zelf via een akte van voordracht een burgemeester aan te wijzen, wat de invloed van de kiezer vergroot.

Meer informatie over de installatie van het college van burgemeester en schepenen lees je na op de website Vlaanderen Kiest of bekijk onderstaand filmpje.

Toekenning van het initiatiefrecht 

Het gemeentelijk hoofdbureau heeft in zijn proces-verbaal van 13 oktober 2024 de verkiezingsuitslag vastgesteld.

Het initiatiefrecht om over te gaan tot het vormen van een meerderheidscoalitie komt in eerste instantie toe aan de verkozene met de meeste naamstemmen van de grootste lijst.

Op basis van het proces-verbaal van het gemeentelijk hoofdbureau komt het initiatiefrecht achtereenvolgens toe aan volgende verkozenen:

Het initiatiefrecht start op de dag na de ondertekening van het proces-verbaal, i.c. maandag 14 oktober 2024, en dit voor een termijn van 14 dagen.

artikel 291 van het decreet over het lokaal bestuur stelt dat als de laatste dag van deze termijn een zaterdag, zondag, wettelijke of decretale feestdag is, de termijn wordt verlengd tot en met de eerstvolgende werkdag.

In de praktijk heeft Dhr. Lieven Cobbaert dus de tijd tot en met 28 oktober 2024 om een gezamenlijke akte van voordracht van schepenen in te dienen.

Einde van het initiatiefrecht 

Op maandag 14 oktober 2024 werd door de houder van het initiatiefrecht, Lieven Cobbaert, een gezamenlijke akte van voordracht ingediend en werd bijgevolg een meerderheid gevormd.

De indiening van deze akte betekent het definitieve einde van het initiatiefrecht.